सात महिनापछि काठमाडौं महानगरको बजेट निष्कर्षमा: आज सार्वजनिक हुँदै २०८२/८३ को नीति तथा कार्यक्रम

काठमाडाैं, २९ असार । काठमाडौं महानगरपालिकाको आगामी आर्थिक वर्ष २०८२/८३ (सन् २०२५/२६) का लागि बहुप्रतीक्षित वार्षिक बजेट अन्ततः आज (आईतबार) प्रस्तुत हुँदैछ। लामो समयदेखि आन्तरिक द्वन्द्व र निर्णय प्रक्रियामा देखिएको अवरोधलाई चिर्दै नगर सरकार बजेट सार्वजनिक गर्न तयार भएको हो।

शुक्रबार बसेको कार्यपालिका बैठक निर्णायक बन्न पुगेपछि बजेट अघि बढाउने सहमति जुटेको हो। उक्त बैठकमा मेयर बालेन शाह, उपमेयर सुनिता डंगोल, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सरोज गुरागाईं तथा वडा अध्यक्षहरू सहभागी थिए। पछिल्लो पटकको समन्वयपछि उपमेयर डंगोलले आज नगर सभामा बजेट प्रस्तुत गर्ने तय गरिएको छ।

बजेटको संरचना र प्राथमिकता
ceiling समिति (छत सीमा समिति) का अनुसार, कुल बजेटको ५१% पूर्वाधार विकासतर्फ विनियोजन गरिएको छ। यसमा सडक, ढल, पार्क, खुला स्थान व्यवस्थापन, र शहरी संरचनाको विस्तार समेटिएको छ।
त्यस्तै सामाजिक विकासका कार्यक्रमहरूमा २०%, प्रशासनिक सञ्चालनतर्फ १४%, सुशासन सम्बन्धी योजनामा १२%, र आर्थिक प्रवर्द्धन तथा कार्यक्रमहरूमा ३% बजेट छुट्याइएको छ।

राजनीतिक गतिरोधपछि निष्कर्षमा
२०७९ मा निर्वाचित भएको यो नेतृत्वले पहिलोपटक यस्तो गम्भीर गतिरोधको सामना गरेको हो। मेयर शाहले प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत सरोज गुरागाईंलाई छलेर आफैं बजेट पेस गर्ने प्रयास गरेका थिए, तर त्यो योजना निर्वाचित सदस्यहरूको समर्थन नपाउँदा असफल भएको थियो।

नेपालको स्थानीय शासन सम्बन्धी कानुनी व्यवस्थाअनुसार आर्थिक वर्षको बजेट असार १० (जुन २४) भित्र पेस गरिसक्नुपर्ने बाध्यता छ। तर, गत पुस २०८० यता प्रशासनिक सहमति नबसेपछि सहरको सञ्चालनमै समेत अवरोध आएको थियो।

नगर सभा आज बस्दैछ जहाँ उपमेयर डंगोलले आधिकारिक रुपमा बजेट प्रस्तुत गर्नेछिन्। अब यो बजेट नगर सभाले पारित गरेपछि मात्रै कार्यान्वयनमा जानेछ। स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले कार्यपालिका र नगर सभाबीचको सहमतिलाई अनिवार्य मान्ने हुँदा पछिल्लो सहमति नगर शासनको दिशामा सकारात्मक मोड भएको देखिन्छ।