नाडा अटो संवाद २०८१ – नेपालमा गतिशीलताको धारणामा क्रान्तिकारी परिवर्तन
काठमाडाैं, ३१ चैत्र । पहिलो पटक भएको नाडा अटो संवादले नेपालमा अटोमोबाइल उद्योगलाई हेर्ने दृष्टिकोणलाई पुन: आकार दिने वाचा गर्दछ । यो महत्वपूर्ण कार्यक्रमले देशको अटोमोबाइल क्षेत्रको इतिहास, दूरदर्शिता र रूपान्तरणलाई सम्बोधन गर्याे, सवारी साधनलाई विलासिताका रूपमा हेर्नेदेखि नेपालमा गतिशीलताको धारणामा क्रान्तिकारी परिवर्तन को लागि आवश्यक घटकको रूपमा पहिचान गर्ने महत्वपूर्ण परिवर्तनमा केन्द्रित रहँदै ।
यस कार्यक्रममा माननीय अर्थमन्त्री विष्णु पौडेल प्रमुख अतिथिको रूपमा उपस्थित थिए र विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरू सम्मिलित एक विशिष्ट प्यानलको उपस्थिति थियो । ती मध्ये भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयका सचिव केशव कुमार शर्मा, राष्ट्रिय योजना आयोग (एनपीसी) का उपाध्यक्ष प्रो.डा. शिवराज अधिकारी, अर्थ मन्त्रालयका सचिव घनश्याम उपाध्याय र एडीबीबाट नेपालका देश निर्देशक उल्लेखनीय रूपमा सहभागी थिए। उनिहरूसँग धेरै अन्य सम्मानित प्यानललिस्टहरू सामेल भएका थिए जसको योगदान उत्तिकै मूल्यवान थियो ।
छलफल गरिएका मुख्य विषयहरू :
१. प्रगतिको ५० वर्ष र अगाडिको बाटो
नेपालको अटो उद्योगले इन्धनबाट चल्ने सवारी साधनबाट विद्युतीय सवारी साधनमा कसरी रूपान्तरण भयो भन्ने कुरामा फर्केर हेर्दा, उपभोक्ता प्राथमिकताहरूमा भएका महत्त्वपूर्ण उपलब्धिहरू र परिवर्तनहरूलाई प्रकाश पार्दै । कार्यक्रमले नीतिगत असंगतिले प्रगतिमा कसरी बाधा पुर्याएको छ र भविष्यको समृद्धिको लागि किन एक सुसंगत, दीर्घकालीन रोडम्याप महत्वपूर्ण छ भन्ने कुरामा पनि जोड दिए । लोन टु भ्याल्यु (LTV) अनुपातसँग सम्बन्धित हालैको प्रस्थानले यस प्रकारको अचानक नीतिगत प्रस्थानले नेपालमा अटोमोबाइल क्षेत्रको विकासमा हाम्रो उदाहरणलाई खतरामा पारेको छ भन्ने कुरामा जोड दिए।
२. यात्रु, एक उपयोगिता मात्र होइन विलासिता:
गतिशीलता एक आवश्यकता हो, विलासिता होइन। छलफल नेपालभरि यातायातलाई अझ सुलभ बनाउनमा केन्द्रित थियो, विशेष गरी मध्यम र निम्न आय भएका समूहहरूका लागि। सत्रहरूले पूर्वाधार विस्तार गर्न, स्थानीय उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न र वित्तपोषणलाई अझ उपभोक्ता(मैत्री बनाउन दीर्घकालीन, भरपर्दो नीतिहरू कसरी महत्वपूर्ण थिए भनेर अन्वेषण गरे। छलफलहरूले यो परिवर्तनलाई कसरी राम्रो पूर्वाधार, वित्तपोषण विकल्पहरू र स्थानीयकृत उत्पादनले समर्थन गर्न सक्छ भनेर पनि अन्वेषण गरे ।
३. आर्थिक विकासको लागि दिगो गतिशीलता:
यस संवादले नेपालमा आर्थिक विकासलाई अगाडि बढाउन दिगो गतिशीलताको महत्वपूर्ण भूमिकाको पनि अन्वेषण गर्यो । यस पत्रले विद्युतीय गतिशीलता जस्ता पर्यावरणमैत्री, समावेशी र कुशल यातायात समाधानहरूको आवश्यकतालाई जोड दिन्छ । वातावरणीय लक्ष्यहरू र आर्थिक रणनीतिहरूसँग गतिशीलता पहलहरूलाई पङ्क्तिबद्ध गरेर, नेपालले हरित ऊर्जाको घरेलु खपत बढाउनेछ र आयातमा निर्भरता कम गर्नेछ । प्यानलिस्टले राष्ट्रिय विकास योजनामा दिगो गतिशीलतालाई एकीकृत गर्न केही सुझाव र सिफारिसहरू प्रस्तुत गरे। औद्योगिकीकरण मूल्य शृङ्खलाको सबै तहमा हुनुपर्छ, केवल संयोजन वा वितरणमा मात्र होइन । संवादले स्थानीय कम्पोनेन्ट निर्माण, आपूर्ति शृङ्खला नेटवर्कहरू, र दक्ष कार्यबल पाइपलाइनहरूको विकास सहित पछाडि एकीकरणको आवश्यकतालाई जोड दियो । नेपालमा आत्मनिर्भर अटोमोटिभ इकोसिस्टम निर्माण गर्न यो तहगत औद्योगिक वृद्धि महत्त्वपूर्ण छ ।
४. गतिशीलताको भविष्य: भिजन २०५०
नेपालको अद्वितीय भूगोल अनुरूप स्वचालित कार, स्मार्ट गतिशीलता समाधान, र दिगो ऊर्जा प्रविधिको भविष्यको बारेमा छलफल गरियो। विशेष गरी वैकल्पिक ऊर्जा सवारी साधनहरूले स्वच्छ हावा, कम कार्बन उत्सर्जन, र जीवाश्म इन्धनमा कम निर्भरताको लागि मार्ग प्रदान गर्दछ । यद्यपि, यो दृष्टिकोणलाई वास्तविकतामा परिणत गर्न स्वच्छ प्रविधिलाई उत्प्रेरित गर्ने र समयसँगै निरन्तर नीति निर्देशन कायम राख्ने बलियो र दीर्घकालीन सरकारी नीतिहरू आवश्यक पर्दछ ।
संवादको महत्व यो किन महतवपूर्ण छ ?
नाडा अटो संवाद अटोमोबाइल क्षेत्रप्रति नेपालको दृष्टिकोणलाई प्रभाव पार्ने एउटा महत्त्वपूर्ण प्लेटफर्म हो। धेरै लामो समयदेखि, कारहरूलाई धनीहरूका लागि विलासिताको रूपमा हेरिएको छ, तर यो छलफलले गतिशीलतालाई आर्थिक अवसर, रोजगारी सिर्जना र राष्ट्रिय समृद्धिसँग जोडिएको मौलिक अधिकारको रूपमा पुन परिभाषित गर्दछ ।
हामीले गतिशीलतालाई कसरी हेर्छौ भन्ने परिवर्तन:
छलफलले कारहरूको पुरानो विचारलाई धनको प्रतीकको रूपमा चुनौती दिन्छ, बरु तिनीहरूलाई दैनिक जीवन, कनेक्टिभिटी र व्यापारको लागि आवश्यक उपकरणको रूपमा प्रस्तुत गर्दछ। वैकल्पिक ऊर्जाले वातावरणीय रूपमा अनुकूल र लागत(प्रभावी विकल्प प्रदान गरेर यो परिवर्तनलाई समर्थन गर्दछ । व्यक्तिगत र सार्वजनिक गतिशीलता अब वैकल्पिक छैन् ( तिनीहरू आर्थिक र सामाजिक सशक्तिकरणको लागि आधारभूत छन् ।
सुसंगत दिगो नीतिहरू :
यो सम्मेलनले सरकारी नेताहरू, व्यावसायिक लगानीकर्ताहरू र उपभोक्ताहरूलाई सबैलाई फाइदा हुने नीतिहरू अन्वेषण गर्न एकसाथ ल्याउँछ । प्रमुख विषयहरूमा सार्वजनिक(निजी साझेदारी, निष्पक्ष सवारी साधन वित्तपोषण, पारिस्थितिक प्रणाली विकास, र दीर्घकालीन सुसंगत कर ढाँचाहरू समावेश छन् ।
भविष्यको लागि तयार हुनु:
स्मार्ट, सुरक्षित र बढी कुशल यातायाततर्फ बढ्दै गएको विश्वव्यापी प्रवृत्तिसँगै, नेपालले यी परिवर्तनहरूसँग मिल्नुपर्छ । सहयोगी, स्थिर नीतिहरूद्वारा समर्थित रणनीतिक दृष्टिकोणले प्रदूषण घटाउँदै, रोजगारी सिर्जना गर्दै र हरियो अटोमोटिभ नवप्रवर्तनमा नेपाललाई क्षेत्रीय नेताको रूपमा स्थापित गर्दै देशलाई यो संक्रमणको लागि तयार पार्न सक्छ ।
