भारतमै रोकियो ४६ हजार मेटन मल, नयाँ सिजनको धानखेती प्रभावित हुने चिन्ता

काठमाडौं, १७ जेठ । नयाँ सिजनको धान रोपाइँ हुने समय नजिकिँदा समेत बजारमा मल आपूर्ति नभएपछि यस वर्षको वर्षे धानबाली प्रभावित हुने चिन्ता बढेको छ । कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेड र साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशनले ल्याउन लागेको करीब ४६ हजार मेट्रिकटन (मेटन) युरिया र डिएपी मल भारतमा रोकिँदा किसानले मल अभावको सामना गर्नुपरेको छ ।
यी दुवै कम्पनीले चीनबाट ल्याउन लागेको २५ हजार मेटन डीएपी मल चैत २१ देखि कोलकाता बन्दरगाहमा रोकिएको छ । साल्ट ट्रेडिङले ल्याउन लागेको २१ हजार ५ सय मेटन युरिया मल ओमानबाट लोड हुन नसकेपछि आपूर्तिकर्ता कम्पनीले भारतको गुजरातमा भण्डारण गरिएको मल नै दिने प्रस्ताव गरेको छ ।
नेपाल–भारत वाणिज्य सन्धिअनुसार नेपालले गुजरातस्थित बन्दरगाहबाट तेस्रो मुलुकबाट ल्याइएका कुनै पनि सामान सीधै ल्याउन नपाउने भएकाले समस्या भएको साल्ट ट्रेडिङका महाप्रबन्धक कुमारराज भण्डारीको भनाइ छ । गुजरातबाट नेपाल ल्याउन भारत सरकारसँग स्वीकृतिको पहल थालिएको उनको भनाइ छ ।
नेपालले भारतको पश्चिम बंगालस्थित कोलकाता, हल्दिया र आन्ध्र प्रदेशको विशाखापत्तनम् बन्दरगाह उपयोग गर्दै आएको छ । उडिसाको धाम्रा र गुजरातको मुद्रा बन्दरगाह उपयोगको सैद्धान्तिक समझदारी भए पनि सहमति भइनसकेकाले गुजरातस्थित बन्दरगाहबाट मल भिœयाउन नसकिएको हो । कोलकातामा रहेको २५ हजार मेटन मल भने कोरोना भाइरसको जोखिम बढेका कारण श्रमिकको अभावले प्याकिङमा समस्या भइरहेको र प्याकिङ भएको मल पनि ढुवानीको समस्याले नेपालसम्म आउन सकेको छैन ।
कोलकातास्थित नेपाली महावाणिज्य दूतावासले श्रमिक उपलब्ध गराए पनि त्यहाँको स्थानीय प्रशासनले कोरोना संक्रमणको जोखिम बढ्न सक्ने भन्दै श्रमिकको संख्या घटाएको छ ।
अहिले कोलकातामा श्रमिकहरूले करीब ५ लाख बोरा मल प्याकिङ गरिरहेको कृषि सामग्री कम्पनीका प्रबन्ध निर्देशक नेत्र भण्डारीले जानकारी दिए ।
आर्थिक वर्ष २०७६÷७७ मा कृषि सामग्री कम्पनीको १३ र साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशनको सातओटा टेन्डरमार्फत कुल ४ लाख ५७ हजार मेटन मल नेपाल भिœयाउने सरकारको योजना थियो । यसमध्ये हालसम्म ३ लाख ३५ हजार ५ सय मेटन आइसकेको छ । १ लाख २१ हजार ५ सय मेटन मल आउन बाँकी रहेको कम्पनीको बताएको छ । यस वर्ष अघिल्ला वर्षहरूको तुलनामा धेरै मल मौज्दात रहेको भनिए पनि किसानले भने मल नपाएको गुनासो गरिरहेका छन् ।