निर्यात आयको १५ गुणा आयात, व्यापारघाटा १,००० अर्बबाट उकालो लाग्यो

काठमाडौं, २० असार । निर्यातको तुलनामा आयात उच्च हुँदा व्यापार सन्तुलनको स्थिति दयनीय बन्दै गएको छ । भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्यांक अनुसार, चालु आर्थिक वर्षको ११ महिनाको अवधिमा कुल ११ खर्ब ६ अर्ब ६५ करोड रुपैँयाको वस्तु आयात भई ७४ अर्ब ३२ करोड रुपैँयाको निकासी भएको छ । कुल निर्यात आयको तुलनामा आयातमा १५ गुणा खर्च भएको छ । जसका कारण मुलुकको व्यापार घाटा १० खर्ब ३२ अर्ब ३३ करोड रुपैँया पुगेको भन्सार विभागले जनाएको छ ।
आगामी आर्थिक वर्षका लागि सरकारले १३ खर्ब १५ अर्ब रुपैँयाको बजेट सार्वजनिक गरेको छ भने चालु आर्थिक वर्षको व्यापार घाटा नै ११ खर्ब नाघ्ने अनुमान गरिएको छ । निर्यातको तुलनामा आयात उच्च हुँदा व्यापार सन्तुलन बिग्रिएको हो । समीक्षा अवधिमा व्यापारघाटा उच्च हुँदा यसले चालु खाता घाटा दश महिनाकै अवधिमा १०० अर्ब नाघिसकेको छ भने झण्डै २० अर्ब रुपैँया शोधनान्तर घाटा रहेको छ । उच्च आयातको तुलनामा वैदेशिक मुद्रा आर्जनका स्रोतहरु कमजोर हुँदा विदेशी विनिमय सञ्चिति समेत घट्दै गएको छ । जसका कारण विज्ञहरुले बढ्दो व्यापारघाटा धान्न नसकिने बन्दै गएको टिप्पणी गरेका छन् ।

भन्सार विभागका अनुसार, समीक्षा अवधिमा आयातमा २३ दशमलव ८२ प्र्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ भने निर्यात १० दशमलव ५ र निर्यात २४ दशमलव ९ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । गत वर्ष सोही अवधिमा ८ खर्ब ९४ अर्ब रुपैँयाको आयात भई ६७ अर्ब २८ करोड रुपैँयाको निर्यात भएको थियो भने व्यापार घाटा ८ खर्ब २६ अर्ब ५० करोड रुपैँया थियो ।
समीक्षा अवधिमा नेपालले १७५ अर्ब ८७ करोड रुपैँयाको पेट्रोलियम आयात गरेको छ । त्यस्तै, ११५ अर्ब रुपैँयाको मेसिनरी, ११२ अर्ब रुपैँयाको फलाम तथा स्टिल, ७७ अर्ब ८२ करोड रुपैँयाको सवारी साधन तथा करिब ७० अर्ब रुपैँयाको इलेक्ट्रोनिक्स तथा दूरसञ्चार उपकरण आयात गरेको छ । त्यस्तै, साढे आठ अर्ब रुपैँयाको चिया तथा कफी, साढे सात अर्ब रुपैँयाको यार्न, ६ अर्ब ७२ करोड रुपैँयाको कार्पेट, ५ अर्ब ६७ करोड रुपैँयाको लत्ता कपडा र ४ अर्ब ६६ करोड रुपैँयाको फलाम तथा स्टिलका सामग्री निकासी गरेको भन्सार विभागले जनाएको छ ।
समीक्षा अवधिमा भारतबाट कुल आयातको ६६ प्रतिशत आयात भएको छ भने कुल निर्यातको ५७ प्रतिशत भारततर्फ निकासी भएको छ । चीनबाट आयात कुल आयातको १३ प्रतिशत छ भने कुल निकासीको ४ प्रतिशत चीनतर्फ निकासी भएको छ । भारत र चीनबाहेक, अमेरिका, थाइल्याण्ड, टर्की र भियतनाम प्रमुख व्यापार साझेदारका रुपमा देखिएका छन् ।