दशैंमा फुटपाथको रौनक, ठूला मलमा सुनसान
काठमाडाैं, १२ असाेज । दशैंको माहोलले काठमाडौंका सडकपेटी बजारहरू झन् तातिएका छन् भने ठूला मलहरू भने अनौठो मौनतामा छन्। न्युरोड, असन, बानेश्वर, बसन्तपुरदेखि सुन्धारासम्मका गल्लीमा भीड, मोलमोलाई र झिलिमिली बत्तीले उत्सवको चमक देखिँदैछ।
न्युरोडमा हिँड्दा सडकमा लगातारको हर्न, ग्राहकको हतार र पसलेको चर्को आवाजले एक प्रकारको उत्सवको अनुभूति हुन्छ। जुत्ता, कपडा, मोबाइलजस्ता सामानमा ठूलो घुइँचो छ। धेरै ग्राहक दशैं मनाउन घर फर्किने तयारीमा हतारमा देखिन्छन्।
बानेश्वर र अन्य मुख्य बजारमा कपडा बेच्ने फुटपाथ व्यापारीले अघिल्लो वर्षको तुलनामा ३०–५० प्रतिशतसम्म कारोबार बढेको बताए। “शनिबार त साँझसम्म पसल बन्द गर्नै पाइएन,” उनीहरू भन्छन्। तर, सबै व्यापारीको अनुभव समान छैन। इन्द्रचोकका पुराना व्यापारीका अनुसार भीड भए पनि खरिद अपेक्षा अनुसार छैन। जेनजी आन्दोलनपछि मानिस खर्चमा सचेत भएको र बाढी–पहिरोको असरले बजारमा नगद प्रवाह कम भएको उनीहरूको बुझाइ छ।
यसको विपरीत दरबारमार्ग, ठमेल, लाजिम्पाट जस्ता ठूला मल र ब्रान्ड पसलमा दशैंको माहोल मन्द छ। महँगा ब्रान्डको मूल्य, उच्च भाडा र महामारीपछिको महँगो जीवनशैलीका कारण ग्राहक फुटपाथतर्फ आकर्षित भएको व्यापारीहरूको निष्कर्ष छ। सिभिल मलका व्यापारीका अनुसार धेरैले दशैं सुरु हुनु अघिकै महिनामा कपडा, मोबाइल र गिफ्ट किनिसकेका थिए, जसले मुख्य सिजनमा भीड घटायो।
गत भदौ २३ र २४ गतेको जेनजी आन्दोलन, भन्सारमा सामान अड्किनु र केही उद्योगको उत्पादन ढिलाइले पनि ठूला ब्रान्डको स्टक र बिक्री प्रभावित भएको व्यापारीको भनाइ छ।
आर्थिक विश्लेषकका अनुसार यो प्रवृत्ति मध्यम वर्गको खर्च प्रवृत्तिमा आएको परिवर्तनको संकेत हो। महँगो जीवनशैलीको दबाबले उपभोक्ता ‘उपलब्ध मूल्यमा बढी पाउनु’ तर्फ आकर्षित भएको देखिन्छ। दशैंको उत्सवमा फुटपाथ बजारको बढ्दो रौनकले उपभोक्ता व्यवहारको नयाँ अध्याय खोलेको विज्ञहरूको ठम्याइ छ।
व्यापारीहरू भने अझै आशावादी छन्। असनका पुराना व्यापारी सुभेक्षा श्रेष्ठ भन्छन्, “फुलपात र त्यसपछिका दुई दिन अन्तिम मौका हुन्। त्यो समयसम्म व्यापार अझै बढ्नेछ।”
