नेपालले वन कार्बन क्रेडिटमार्फत ९.४ मिलियन डलर प्राप्त गर्यो

काठमाडाैं, ३० कार्तिक । नेपालले टेराई आर्क ल्यान्डस्केप अन्तर्गत REDD+ उत्सर्जन घटाउने कार्यक्रममार्फत १.८८ मिलियन टन कार्बन डाइअक्साइड घटाउने सफलतापछि विश्व बैंकको फरेष्ट कार्बन पार्टनरशिप फ्याकिलिटी (FCPF) बाट ९.४ मिलियन डलर प्राप्त गरेको छ।

यो FCPF को Emission Reductions Payment Agreement (ERPA) अन्तर्गत पहिलो भुक्तानी हो र वन विनाश तथा वन क्षयबाट उत्सर्जन घटाउने नेपालको प्रयासमा महत्वपूर्ण माइलस्टोन मानिन्छ।

नेपालको FCPF कार्यक्रम समुदाय आधारित दिगो वन व्यवस्थापनमा केन्द्रित छ। यो कार्यक्रम टेराई आर्क ल्यान्डस्केपमा लागू भएको छ, जहाँ जैविक विविधता धनी जंगल र घना मानव बस्ती दुवै छन्। यस कार्यक्रमले स्थानीय समुदाय, आदिवासी जनजाति र नागरिक समाजको सहभागिता मार्फत वन संरक्षण र पुनर्स्थापनासँगै ग्रामीण आजीविकामा सुधार ल्याउने लक्ष्य राखेको छ।

विश्व बैंकका डिभिजन डाइरेक्टर डेविड सिसलेनले भने, “यो भुक्तानी नेपालले वन विनाश घटाउने, वन शासन बलियो बनाउने, जैविक विविधता संरक्षण गर्ने र स्थानीय समुदायका लागि दिगो आजीविकाका अवसर विस्तार गर्ने सफलताको प्रमाण हो।”

भुक्तानी नेपालको लाभ साझेदारी योजना (Benefit Sharing Plan) अनुसार वितरण हुनेछ। यस योजना निर्माणमा स्थानीय समुदाय र सरोकारवालासँग परामर्श गरिएको थियो। योजना वनमा निर्भर समुदाय र आदिवासी जनजातिले प्रत्यक्ष लाभ पाउने सुनिश्चित गर्छ। प्राप्त रकम वन पुनर्स्थापन, समुदाय उद्यम, र जलवायु प्रतिरोधी आजीविकामा लगानी हुनेछ।

वन तथा वातावरण मन्त्रालयका सचिव डा. राजेन्द्र प्रसाद मिश्राले भने, “यस परिणाम-आधारित भुक्तानीले हाम्रो वनमा निर्भर समुदाय, आदिवासी जनजाति र सरकारको प्रतिबद्धता देखाउँछ। नेपाल समुदाय नेतृत्वमा आधारित वन व्यवस्थापन मार्फत जलवायु कार्यमा निरन्तर अघि बढिरहेछ।”

FCPF एक वैश्विक साझेदारी हो, जसले सरकार, नागरिक समाज, आदिवासी समुदाय र निजी क्षेत्रलाई वन विनाश घटाउन र दिगो वन व्यवस्थापन सुदृढ गर्न सहयोग गर्दछ। नोभेम्बर २०२५ सम्म FCPF कार्यक्रमले १३१ मिलियन टन CO₂ बराबर उत्सर्जन घटाइसकेको छ र ६३.७ मिलियन क्रेडिट जारी भइसकेका छन्, जसमा ४६.५ मिलियन क्रेडिटको भुक्तानी भइसकेको छ।