निर्यातमा अपेक्षाअनुसार वृद्धि नहुँदा २०८० को व्यापार रणनीतिमा चुनौती
काठमाडाैं, ११ चैत्र । नेपाल सरकारले आगामी पाँच वर्षमा निर्यातको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको २० प्रतिशत पुर्याउने लक्ष्य राखेर कार्यान्वयनमा ल्याएको ‘एकीकृत व्यापार रणनीति २०८०’ को दुई वर्ष पूरा हुँदा पनि मुलुकको निर्यात व्यापारमा तीव्र वृद्धि देखिएको छैन। वर्तमानमा नेपालको निर्यात व्यापार कुल गार्हस्थ्य उत्पादनसँगको अनुपात २.७५ प्रतिशत र कुल व्यापारमा निर्यातको अंश १२.१३ प्रतिशत मात्र रहेको छ, जसले २० प्रतिशत लक्ष्यको हासिललाई चुनौतीपूर्ण बनाएको छ।
यस वर्ष निर्यातका सम्भाव्य वस्तुहरूमा कृषि, वन र उद्योग क्षेत्रमा केही सुधार देखिएको भए पनि, निर्यातको वृद्धिदरको तुलनामा व्यापार घाटामा वृद्धि भएको छ। यो वर्षको आठ महिनामा नेपालले १ खर्ब ५८ अर्ब १७ करोडको निर्यात गर्दा पनि व्यापार घाटा १० खर्ब नाघेको छ।
विशेषज्ञहरूको अनुसार, सरकारले निर्यातको दिगो वृद्धि सुनिश्चित गर्न उत्पादनमा मूल्य अभिवृद्धि र उत्पादित वस्तुहरूको प्रमाणिकरण र परीक्षण प्रणालीलाई बलियो बनाउनुपर्ने बताइरहेका छन्। यसै गरी, निर्यातका स्रोतहरूलाई थप विविधीकरण गर्ने र औद्योगिक लगानीलाई प्रोत्साहन गर्ने आवश्यकता देखिएको छ।
यसैबीच, नेपालले विशेष गरी सोयाविन र सूर्यमुखी तेल, कार्पेट र अलैँची जस्ता उत्पादनहरूको निर्यातमा प्रमुख भूमिका खेलेको छ, तर यी वस्तुहरूको निर्यातमा परनिर्भरता भने जोखिमपूर्ण मानिएको छ।
