खाडी मुलुकको खस्किदो अर्थतन्त्रले नेपाल भित्रने रेमिट्यान्स प्रभावित हुन सक्ने
काठमाडौं १९ माघ । नेपालमा भित्रने रेमिट्यान्सले गरिबि घटाउँदै लगे पनि भविष्यमा रेमिट्यान्स आप्रवाहमा भने चुनौति हुने देखिएको छ । खाडी मुलुकहरुको कच्चा पेट्रोलियमको मूल्यमा आएको गिरावटले भविष्यमा नेपाल भित्रने रेमिट्यान्स पनि प्रभावित हुने नेपाल राष्ट्र बैकको अध्ययनले देखाएको छ ।
सन् २०११ देखि नेपाली कामदारको प्रमुख गन्तब्य मानिएको कतार, साउदी अरेयिबा, यूएई र कुवेतको आर्थिक बृद्धिदरमा कमी आएको छ । यि मुलुकहरुको मुख्य आम्दानीको स्रोतको रुपमा रहेको कच्चा पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यमा आएको गिरावटले आर्थिक बृद्धिदरमा समेत कमी आएको हो ।
सन् २०११ मा कतारको आर्थिक बृद्धिदर १३.४ प्रतिशत रहेकोमा सन् २०१८ मा १.५ प्रतिशतमा खुम्चिएको छ । सन् २०११ मा साउदी अरेबियाको आर्थिक बृद्धिर १० प्रतिशत थियो भने सन् २०१८ मा आईपुग्दा २.४ प्रतिशतमा सीमित भएको छ । सन् २०११ मा युएईको आर्थिक बृद्धिदर ६.९ प्रतिशत रहेकोमा सन् २०१८ मा १.७ प्रतिशतमा झरेको छ । सन् २०११ मा कुवेतको आर्थिक बृद्धिदर ९.६ रहेकोमा सन् २०१८ मा १.२ प्रतिशतमा झरेको छ । सन् २०११ मा कतारमा कच्चा पदार्थको प्रति ब्यारेल ११०.९४ डलर थियो भने सन् २०१८ मा प्रति ब्यारेल ७१.०७ डलरमा सीमित भएको छ ।
रेमिट्यान्सले नेपालको अर्थतन्त्रमा पारेको प्रभाव
रेमिट्यान्स आप्रवाहले नेपालको गरिबी हटाउँनमा सहयोग गरेको नेपाल राष्ट्र बैकको तथ्यांकले देखाएको छ । तथ्यांक अनुसार आव २०६०÷६१ मा नेपालमा ३०.९ प्रतिशत जनसंख्या गरिबिको रेखामुनि थिए । बालमृत्यूदर ६४.६ प्रतिशत थियो भने साक्षरता ५१ प्रतिशत थियो । सो अवधिमा नेपालमा रेमिट्यान्स प्राप्त गर्ने घरपरिवारको संख्या ३१.५ प्रतिशत थिए । उक्त अवधिमा ५८ अर्ब ६ करोड रेमिट्यान्स भित्रिएको थियो । आव २०६७÷६८ मा नेपालमा रेमिट्यान्स भित्राउँने घरपरिवारको संख्या बढेर ५५.८ प्रतिशत पुगेको छ भने २ खर्ब ५३ अर्ब रुपैयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । यो सँगै गरिबिको रेखामुनी रहेका जनसंख्या घटेर २५ प्रतिशतमा सीमित भएको थियो । बालमृत्यूदर घटेर ४४ प्रतिशतमा खुम्चिएको छ भने साक्षरतादर बढेर ६५.९ प्रतिशत पुगेको छ ।
आव २०७४÷७५ मा नेपालमा ७ खर्ब ५५ अर्ब रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । योसँगै गरिबिको रेखामुनि रहेको जनसंख्या १८ प्रतिशतमा खुम्चिएको छ । बालमृत्यूदर ३२ प्रतिशतमा झरेको छ भने साक्षरता दर ७८ प्रतिशत पुगेको छ ।
नेपालमा भित्रने रेमिट्यान्सको अधिक हिस्सा उपभोग्य बस्तुमा खर्च भएको तथ्यांक देखाउँछ । तर, यसले स्वास्थ्य, शिक्षा लगायत घर परिवारको जीवनस्तर उकास्न योगदान गर्दै आएको नेपाल राष्ट्र बैकको तथ्यांकले देखाएको छ ।
केन्द्रीय बैकको तथ्यांक अनुसार आव २०७५÷७६ मा नेपालमा ८ खर्ब ७९ अर्ब रुपैयाँ रेमिट्यान्स भित्रिएको छ । चालु आवको चार महिनाको अवधिमा भने ३ अर्ब ४ अर्ब रुपैयाँ भित्रिएको छ । त्यस्तै, गत आव २ लाख ४३ हजार ८६८ कामदार पहिलो पटक श्रम स्वीकृति लिएर बैदेशिक रोजगारीका लागि विदेशिएका छन् ।
