‘नेपाल भ्रमण वर्ष २०२०’ नयाँ गन्तव्यको खोजीसँगै पूर्वाधार निर्माणमा व्यवसायीको जोड
बलराम बुढाथोकी
काठमाडौं ८ , फागुन । व्यवसायीहरुका अनुसार नेपाल भ्रमणमा आएका पर्यटकहरुले सरदर १५ दिन नेपालमा बिताउछन् । १५ दिनको बसाईमा काठमाडौं उपत्यका सहित नेपालका प्रमुख पर्यटकीय स्थलहरु पोखरा, चितवन, लुम्बिनी, अन्नपूर्ण पदमार्ग, लाङटाङ, मनाङ, मुस्ताङ लगायतका अन्य केही परिचित गन्तव्यहरुको भ्रमण गरेर स्वदेश फर्कन्छन् ।
तर कतिपय पर्यटकहरु भने नेपालको सौन्दर्य देखेर आफ्नो नेपाल बसाईलाई लम्याउछन् । नेपालका अन्य ग्रामिण भेगहरुका सौन्दर्यसँग रमन गर्न चाहने उनीहरु भ्रमण पछि कमै मात्र सन्तुष्ट हुन्छन् । उनीहरु सन्तुष्ट नहुनुको एउटै कारण हो । यात्राका क्रममा पाइने सास्ती । चलेका केही गन्तव्यस्थल बाहेक अन्य स्थान सम्म जाने सडक देखि बसोबास सम्म राम्रो व्यवस्था छैन । जसले गर्दा यात्रामा ठुलो सास्ती खेप्नुपरेको गुनासो पर्यटकहरुले गर्छन ।
राज्यले पर्यटन विकासका लागि सबैभन्दा पहिला पूर्वाधारको विकास गर्न जरुरी भएको ट्रेकिङ एजेन्सिज एसोसिएसन अफ नेपाल (टान)का अध्यक्ष नवराज दाहाल बताउछन् । पूर्वाधार विना पर्यटक लैजान नसक्ने भन्दै उनले पहिचान गरिएका पर्यटकीय स्थलमा बसोबास देखि यातायात सम्मका पूर्वाधार विकासमा जोड दिए ।
त्यस्तै नियम कानुनको अभावमा पनि पर्यटनमा ठुलो विकृति फैलिएको र पर्यटकले अनाहकमा दुख पाउने गरेको व्यवसायीको बुझाई छ । ‘पदयात्राको नाममा समूह बनाउने र आफु खुशी जो सुकैले पनि पदयात्रा गराउने गरेका छन् ।’ उनले भने, ‘त्यो गलत काम हो । यसले पदायात्रा सम्बबन्धि अनावश्यक भ्रम फैलाउने र दुर्घटनाको जोखिम समेत बढ्ने गरेको छ । ’ पर्यटन क्षेत्रलाई सुरक्षित बनाउनको लागि सरकारले इजातल प्राप्त संस्थालाई मात्र पर्यटक घुमाउने र उनीहरुको सम्पूर्ण जिम्मेवारी दिनु पर्ने अध्यक्ष दाहालले बताए ।
नेपाल सरकारले २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य सहित ‘सन् २०२० मा नेपाल भ्रमण वर्ष ’ मनाउने भएको छ । सो बेला आउने पर्यटकलाई अहिले भएका बाहेक अन्य स्थानमा समेत भ्रमण गराउन पदमार्ग खोजीको काम गरिरहेको पनि उनले बताए ।
प्रत्येक प्रदेशमा २ देखि ५ वटा पदमार्गहरु खोज्ने योजना टानको छ । यो योजनाले दोहो¥याए नेपाल भ्रमणमा आउने पर्यटकलाई अझ लाभदायक हुने अनुमान गरिएको छ ।
गाउँ पर्यटन प्रवद्र्धन मञ्च (भिटोफ नेपाल) का पूर्वअध्यक्ष रामप्रसाद सापकोटाका अनुसार नेपालमा आएका अधिकांश पर्यटकको उद्धेश्य नेपालको हिमाल, डाँडा, पाखापखेरा, ताल तलैया र झरना हेरेर अच्मित पर्छन । अझ नेपालमा भएको साँस्कृतिक विविधताले उनीहरु झनै मोहित हुन्छन् । यसकारण पनि गाउँ–गाउँमा पर्यटकीय गन्तव्यहरुको खोजी गरि उनीहरुलाई त्यता तिर आकर्षित गराउनुपर्ने उनको भनाई छ । यसले ग्रामिण अर्थतन्त्रको विकासमा समेत योग्दान पुग्ने छ ।
त्यस्तै हिमाल आरोहणका लागि आउने पर्यटकहरुलाई पनि नयाँ गन्तव्य दिनुपर्ने नेपाल पर्वतारोहण संघ (एनएमए) महासचिव कुलबहादुर गुरुङ्गले बताए । अहिले नेपाल आउने अधिकांश पर्यटकले सगरमाथा, कञ्चनजंगा, लोत्से, मकालु, चोयु लगायतका हिमाल मात्र चढ्ने गरेका छन् । आरोहणका लागि खुला गरिएका अन्य हिमालहरुमा पर्यटकहरुलाई आकर्षित गर्नुपर्ने आवश्यक रहेको उनले बताए । खुला गरिएका हिमालमा जाने बाटो घाटोको राम्रो प्रबन्धन नहुदाँ पर्यटकहरु लैजान समस्या भएको उनले बताए । २० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य सहित मनाउन लागिएको भ्रमण वर्षमा नेपाल आउने पर्यटकलाई नयाँ गन्तव्यको छनौट दिनुपर्ने व्यवसायीहरुको भनाई छ ।
उत्ता, पछिल्लो समय नेपाल आउने पर्यटकको आगमन बढेसँगै होटल क्षेत्रमा पनि लगानी थपिँदै गएको छ । नेपाली मात्र होइन अन्तर्राष्ट्रिय होटलहरुले पनि नेपालमा संजाल विस्तार गरिरहेका छन् । अहिले पनि पर्यटकीय स्तरमा ६ सय ३६ होटल तथा रेष्टुरेन्टहरु संचालनमा छन् । अहिले भएका र निर्माणधिन अवस्थामा रहेकाल होटलले २० देखि २५ लाख पर्यटकलाई सेवा दिन सक्ने व्यवसायीले बताएका छन् ।
