तरलता अभाव चर्किंदा कर्जा प्रवाह ठप्पप्रायः, थप २० अर्बको रिपो जारी गर्दै राष्ट्र बैंक
काठमाडौं, ११ कात्तिक । बैंकिङ प्रणालीमा तरलता अभाव यतिबेला संकटकै रूपमा देखिएको छ । एक महिनाअघिदेखि नै कसिलो बन्दै गएको तरलता व्यवस्थापनमा समस्या भएपछि बैंकरूबाट कर्जा प्रवाह ठप्पप्रायः छ । निक्षेपको तुलनामा कयौं गुणा बढी कर्जा माग हुन थालेपछि बैंकहरू ऋण दिनै नसक्ने अवस्थामा पुगेका हुन् ।
लगानीयोग्य रकमको चर्को अभाव कायमै रहेपछि नेपाल राष्ट्र बैंकले आज (बिहीवार) थप २० अर्बको रिपो जारी गर्ने भएको छ । बैंकले यही कात्तिक २५ गते परिपक्व हुने रिपो बोलकबोल माध्यमबाट बैंकिङ प्रणालीमा प्रवाह गर्न लागेको हो ।
बैंकिङ प्रणालीमा तरलता व्यवस्थापनमा समस्या देखिँदा तरलता प्रवाह गर्न केन्द्रीय बैंकले केही समय अघिदेखि निरन्तर गर्न रिपो जारी गर्दै आएको छ । बोलकबोलमा इजाजतप्राप्त क, ख र ग वर्गका स्वीकृतप्राप्त बैंक वित्तीय संस्थाले भाग लिन पाउने बैंकले जनाएको छ ।
तरलता अभावले बैंक तथा वित्तीय संस्थामा निक्षेपको चाप परेको देखिन्छ । केन्द्रीय बैंकले चालू आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमा बैंकहरूले कर्जा निक्षेप अनुपात (सीडी रेशियो) ९० प्रतिशत कायम गर्नुपर्ने अवस्था व्यवस्थापनमा समेत बैंकलाई अप्ठेरो परेको देखिन्छ ।
बैंकिङ प्रणालीमा तरलता असहज बन्दै गएपछि राष्ट्र बैंकले यही कात्तिक ३ गते पनि बैंकले १० अर्ब बराबरको ७ दिन अवधिको रिपो जारी गरेको थियो ।
तरलताको व्यवस्थापन गर्न बैंक तथा वित्तीय संस्थाले रिपो, अन्तर बैंक सापटी, अस्थायी तरलता सुबिधा जस्ता उपकरणको प्रयोग गर्दछन् । केन्द्रीय बैंकको तथ्यांकानुसार हाल अन्तरबैंक सापटीको दर चार दशमलव ९६ पुगेको छ ।
बुधबारसम्म बैंक वित्तीय संस्थाले १० खर्ब ९१ अर्ब ६४ करोड ५० लाख अस्थायी तरलता सुविधाको प्रयोग गरेका छन् । बैंक वित्तीय संस्थाले यस्ता उपकरणको निरन्तर प्रयोग गरी रहे पनि तरलता व्यवस्थापन सहज हुन सकेको छैन ।
