मुलुकका बैंक तथा वित्तिय संस्था जोखिम बहन गर्न सक्षम भएको नियामकको दाबी (भिडियाे)

काठमाडाैं, ६ फागुन । नेपाल राष्ट्र बैंकले मुलुकको बैंक तथा वित्तिय संस्थाको जोखिम बहन गर्ने क्षमता सुदृढ भएको स्पष्ट पारेको छ । मुलुकमा पारदर्शी र व्यवस्थित रुपमा सञ्चालन भइरहेका बैंक तथा वित्तिय संस्थामाथि लामो समयदेखि भ्रामक र गलत अभिव्यक्ति दिँदै सर्वसाधारणलाई त्रसित बनाउने काम भइरहेको भन्दै केन्द्रिय बैंकले यस्ता क्रियाकलाप नगर्न आग्रह गरेको हो ।

राष्ट्र बैंकले मुलुकका बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुको क्लोज मनिटरिङ अर्थात नियमित निरिक्षण र सुपरिवेक्षण गरिरहेको र उनीहरुको प्राथमिक पूँजी, पूँजीकोषको पर्याप्तता, सम्पतिको गुणस्तर, तरलता व्यवस्थापन तथा सिडि रेसियो लगायतको व्यवस्था पर्याप्त रहेको जनाएको छ । पछिल्लो केहि वर्षयता बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुको मुनाफा र आम्दानीमा केहि गिरावट आए पनि बैंकहरु सक्षम र सुरक्षित रहेको नेपाल राष्ट्र बैंककाे बैंक तथा वित्तीय संस्था नियमन विभागका कार्यकारी निर्देशक गुरुप्रसाद पौडेलले बताए ।

केही समय अघि लघुवित्त र बैंकको ऋण तिर्नु पर्दैन भनेर विवादित मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाइँले अभियान नै चलाएका थिए भने पछिल्लो समय पाथीभरा केवलकार निर्माणको विषयलाई लिएर ग्लोबल आइएमई बैंकमाथि निसाना साँध्न थालिएको छ । बैंक तथा वित्तिय संस्था विरुद्ध आइरहेका पछिल्ला हल्लाहरुले बैंकहरु डुब्ने तथा निक्षेपकर्ताको निक्षेप जोखिममा पर्ने हल्लाले समग्र बैंकिङ क्षेत्रमा दवाव सिर्जना भएको छ ।

यता गत पुसमा नेपाल राष्ट्र बैंकले कणाली विकास बैंकलाई समस्याग्रस्त घोषणा गर्दै व्यवस्थापन नियन्त्रणमा लिएसँगै बैंक तथा वित्तिय संस्था माथिको गलत प्रचारले थप प्रशय पाएको छ । कर्णाली विकास बैंकका सन्दर्भमा संस्थागत शुसाशनमा निकै कमजोरी देखिएकाले समस्याग्रस्त बने पनि निक्षेपकर्ताको निक्षेप पूर्ण रुपमा सुरक्षित रहने र संस्थाले निक्षेप र्फिता गर्न नसके पनि स्वतः निक्षेप सुरक्षणबाट फिर्ता हुने जनाइएको छ । नेपालको बैंकिङ इतिहाँसमा बैंक तथा वित्तिय संस्था समस्यामा परेकै कारण निक्षेपकर्ताको निक्षेप डुबेको अवस्था नरहेको राष्ट्र बैंकको दावी छ ।

कुनै पनि मुलुकको अर्थतन्त्र बलियो हुन उक्त मुलुकका बैंक तथा वित्तिय संस्थाको भूमिका महत्वपूर्ण हुन्छ । वित्तिय संस्थाको अभावमा सबल अर्थतन्त्रको परिकल्पना समेत गर्न सकिदैन । मुलुकमा आर्थिक गतिविधी चलायमान बन्न मुलुकको वित्तिय प्रणाली स्वस्थ र सक्षम बन्न जरुरी छ । यद्यपी यस्ता नकारात्मक हल्लाहरुले एउटा स्वस्थ र सक्षम वित्तिय प्रणाली प्रभावित हुन सक्ने भन्दै कुनै एउटा संस्थामा समस्या पर्यो भने गुनासो गर्ने तथा कानूनी कारवाहिका पाटाहरुमा जान सकिने बताइएको छ । हल्लाको भरमा मात्र वित्तिय संस्थालाई काम गर्नबाट बञ्चित गर्ने, संस्थामा तोडफोड गर्ने, कर्मचारीहरुलाई तर्साउने तथा धम्क्याउने जस्ता अराजक क्रियाकलाप नगर्न आग्रह गरिएको छ ।

आम सर्वसाधारण लगानीमा सञ्चालीत बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरु सार्वजनिक निकाय हुन् ।२०८१ साल असार मसान्तदेखि हालसम्म नेपालका बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुले २ खर्ब २५ अर्ब निक्षेप वृद्धि भएको छ भने २ खर्ब ६५ अर्बले कर्जा बढेको छ ।

करिब ५ खर्ब पूजी रहेका नेपालका बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुले सर्वसाधारणको ६६ खर्ब भन्दा बढी निक्षेप परिचालन गरेका छन् । तसर्थ राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेका सूचक र सूचनाभन्दा बाहिरका भ्रामक सुचनाहरुलाई आधार नमान्न बैंकले आग्रह गरेको छ ।