नेपाली रुपैँया अहिलेसम्मकै कमजोर, प्रति अमेरिकी डलर सटहीदर ११२.२० रुपैँया

काठमाडौं, २९ साउन । नेपाली रुपैयाँ अमेरिकी डलरको तुलनामा अहिलेसम्मकै कमजोर भएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले आजका लागि डलरसँगको विनिमयदर एक सय १२ रुपैँया २० पैसा तोकेको छ । डलरको तुलनामा भारतीय रुपैँया कमजोर हुादा त्यसको असर नेपाली रुपैँयमा देखिएको हो । भारतीय रुपैँयासँग नेपाली रुपैँयाको स्थिर विनिमय दर रहेको छ । पछिल्लो एक वर्षको अवधिमा नेपाली रुपैँया ९ दशमलव ०२ प्रतिशतले अवमूल्यन भएको छ ।
टर्कीको मुद्रामा आएको अप्रत्याशित गिरावटले उदीयमान देशका बजारमा समेत असर परेको छ । भारतमा टर्कीमा आउन सक्ने सम्भावित संकटको त्रासमा भारतीय रुपैँयामा अप्रत्याशित गिरावट आएको छ । भारतीय रिजर्भ बैंकले भारतीय रुपैँयाको तीव्र गिरावट नियन्त्रणका लागि बजारमा अमेरिकी डलर बिक्री गरी केही हस्तक्षेप गर्न खोजेको छ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले स्टिल र आल्मुनियममा भन्सार वृद्धि गरेपछि त्यसको असर टर्कीको अर्थतन्त्रमा देखा परेको छ । जसका कारण टर्कीमा वित्तिय संकट आउन सक्ने समेत अनुमान गरिएको छ ।

यसभन्दा अघि असारको मध्यतिर नेपाली रुपैँया यसअघिको कमजोर देखिएको थियो । त्यतिबेला विनिमय दर ११०.३७ रुपैँया विनिमय दर तोकिएको थियो । त्यसयता लामो समय सोही दरको आसपासमा रहेको विनिमयदर मंगलबार भने अहिलेसम्मकै उच्च छ । नेपालजस्तो आयातमा आधारित अर्थतन्त्रकाल लागि मुद्रा अवमूल्यन हुँदा सकारात्मकभन्दा धेरै नकारात्मक असर पर्छ । यसले आयातका लागि धेरै मुद्रा खर्च गर्नुपर्ने, वैदेशिक ऋणको सावाँब्याज भुक्तानीमा धेरै रकम खर्च गर्नुपर्ने साथै आयातजन्य मुद्रास्फिति उच्च हुन्छ । यद्यपि रेमिट्यान्स आप्रवाह र निर्यातको आय वृद्धि हुन्छ । मुद्रा कमजोर भएका बेला रेमिट्यान्स पठाउने बढ्छन् भने निर्यातकर्ताहरुले भने यसबाट लाभ लिन सक्छन् । यसका साथै सरकारको भन्सार राजस्व वृद्धि हन्छ भने पर्यटकलाई आकर्षित गर्न सके यसबाट लाभ लिन सकिन्छ । पर्यटकले थोरै डलर खर्च गरेर धेरै सुविधा प्राप्त गर्न सक्ने गन्तव्यको रुपमा नेपाललाई प्रचार गर्नुपर्ने अर्थशास्त्रीहरु बताउँछन् ।