ट्रम्पको झड्का: ब्राजिलमाथि ५० प्रतिशत भन्सार, न्यायाधीश मोरायसमा प्रत्यक्ष कारबाही

काठमाडाैं, १५ साउन । अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ब्राजिलमाथि ५० प्रतिशतसम्मको आयात महसुल (ट्यारिफ) लगाउने निर्णय गरेका छन्। यससँगै ब्राजिलका सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश एलेक्जान्द्रे डे मोराइसमाथि समेत अमेरिकी प्रशासनले प्रतिबन्ध (sanctions) लगाएको छ।

ट्रम्पले बुधबार जारी गरेको कार्यकारी आदेशमा ब्राजिलका पूर्वराष्ट्रपति तथा उनका दक्षिणपन्थी सहयोगी जाइर बोल्सोनारोविरुद्धको मुद्दालाई “राजनीतिक दमन” भन्दै आलोचना गरिएको छ। ट्रम्पले यसलाई “डरलाग्दो विच हन्ट” (witch hunt) भन्दै अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार र कूटनीतिक सम्बन्धलाई चुनौती दिनेगरी कदम चालेका हुन्।

ब्राजिलको प्रतिक्रिया: “संप्रभुताको रक्षामा उभिन्छौं”

ब्राजिलका वर्तमान राष्ट्रपति लुइज इनासियो लुला दा सिल्भाले ट्रम्पको कदमप्रति कडा आपत्ति जनाउँदै भने, “संयुक्त राज्य अमेरिकाका राष्ट्रपतिबाट घोषणा गरिएका कदमहरूको सामना गर्न ब्राजिलियन जनताको संप्रभुताको रक्षाका लागि म दृढ छु।”

ट्रम्पको घोषणापछि ब्राजिलका अटर्नी जनरल जोर्ज मेसियासले अमेरिकाको प्रतिबन्धलाई “मनपरीपूर्ण र अकारण” भनेका छन्।

५० प्रतिशत महसुल : सात दिनपछि लागू हुने

श्वेत सदन (White House) ले जारी गरेको तथ्यपत्रअनुसार नयाँ ४० प्रतिशत अतिरिक्त महसुलसहित कुल ५० प्रतिशत आयात महसुल सात दिनपछि लागू हुनेछ। तर केही प्रमुख वस्तुहरू—जस्तै प्लेन, सुन्तला जुस, काठको गूदा, ब्राजिल नट्स, फलाम, स्टील र एल्युमिनियमका केही उत्पादनहरू—मा भने छुट दिइनेछ।

ट्रम्प प्रशासनले ब्राजिलमा बोल्सोनारो समर्थकमाथि भएको कारबाहीलाई मानव अधिकारको गम्भीर उल्लङ्घन भन्दै न्यायाधीश मोराइसलाई प्रमुख दोषीको रूपमा औँल्याएको छ।

‘मोराइसप्रतिको नीतिगत आक्रमण’

न्यायाधीश एलेक्जान्द्रे डे मोराइसलाई ट्रम्प समर्थक वृत्तले लामो समयदेखि कटु आलोचना गर्दै आएका छन्। उनले बोल्सोनारो र उनका समर्थकमाथि झुट्टा सूचना र लोकतन्त्रविरोधी गतिविधिमा संलग्न भएको आरोपमा कानुनी कारबाही अघि बढाएका थिए।

यसअघि अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले समेत मोराइसमाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो, र हालै अमेरिकाको वित्त मन्त्रालय (Treasury) ले थप आर्थिक प्रतिबन्धहरूको घोषणा गरेको हो।

ट्रम्पको निर्णयले लामो समयदेखि रहँदै आएको अमेरिका–ब्राजिल व्यापार सम्बन्धमा ठूलो तनाव निम्त्याएको छ। ब्राजिलले सन् २०२४ मा अमेरिका सँगको व्यापारमा २८४ मिलियन डलरको सरप्लस देखाएको थियो।

यो घटनालाई विश्लेषकहरूले केवल व्यापारिक निर्णय नभई “खुल्ला राजनीतिक कदम” भन्दै ब्राजिलको कानुनी स्वतन्त्रता र अमेरिकाको विदेश नीतिबीचको ठूलो टकरावको संकेत मानेका छन्।