नेपाल टेलिकमको नाफा ४८.६७ प्रतिशतले घट्यो, ओटीटी सेवाको असर र लाइसेन्स नवीकरण खर्च प्रमुख कारण

काठमाडौं, ८ जेष्ठ । सरकारी स्वामित्वको दूरसञ्चार कम्पनी नेपाल टेलिकम (एनटी) को चालु आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमासमा शुद्ध नाफा अघिल्लो वर्षको तुलनामा झण्डै ४८.६७ प्रतिशतले घटेको छ। कम्पनीले सार्वजनिक गरेको वित्तीय प्रतिवेदनअनुसार, चालु वर्षको तेस्रो त्रैमाससम्म कम्पनीको शुद्ध नाफा २ अर्ब ८४ करोड रुपैयाँमा सीमित भएको छ, जुन अघिल्लो वर्ष सोही अवधिमा ५ अर्ब ५४ करोड रुपैयाँ थियो। यसले २ अर्ब ६९ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको घाटा देखाउँछ।

टेलिकमले यस्तो गिरावटको प्रमुख कारण Over-the-Top (OTT) सेवाहरू — जस्तै म्यासेन्जर, भाइबर, ह्वाट्सएप र ईमेल — को बढ्दो लोकप्रियता रहेको बताएको छ, जसले परम्परागत भ्वाइस कल र एसएमएसबाट हुने आम्दानीलाई गम्भीर रूपमा घटाएको छ।

साथै, कम्पनीले हालै आफ्नो GSM लाइसेन्स नवीकरण गर्नका लागि एकमुष्ट २० अर्ब रुपैयाँ तिर्नुपरेको थियो, जसले कम्पनीको तरलता (liquidity) मा गहिरो असर पारेको छ। निजी इन्टरनेट सेवा प्रदायकहरू (ISP) द्वारा प्रदान गरिएका वाइफाइ-आधारित मोबाइल इन्टरनेट सेवासँगको तीव्र प्रतिस्पर्धाले पनि मोबाइल डेटा प्रयोगमा गिरावट ल्याएको छ।

अन्तर्राष्ट्रिय कल ट्राफिकमा पनि OTT सेवाहरूको प्रभाव परेको छ। अघिल्लो वर्षको सोही अवधिको तुलनामा अन्तरजाल राजस्व (interconnection revenue) २२.३७ प्रतिशतले घटेर ५३५.६ मिलियन रुपैयाँमा झरेको छ।

नेपाल टेलिकमका प्रवक्ता नविन कुमार मिश्रका अनुसार, नेपालका दूरसञ्चार सेवा प्रदायकहरूलाई १३ प्रतिशत मूल्य अभिवृद्धि कर (VAT), १० प्रतिशत सेवा शुल्क र २ प्रतिशत स्वामित्व करसहित कूल २१.२ प्रतिशत करको भार व्यहोर्नुपर्छ। यसबाहेक, स्पेक्ट्रम शुल्क, रोयल्टी र ग्रामीण दूरसञ्चार विकास कोषमा योगदानले पनि कम्पनीको नाफा घटाउने मुख्य कारक बनेका छन्। सबै किसिमका संस्थागत करहरू कटौती गरेपछि कम्पनीले जम्मा ५ प्रतिशत जति मात्र शुद्ध नाफा राख्न पाउँछ।

नेपालकै अर्को ठूला टेलिकम सेवा प्रदायक एनसेलले पनि पछिल्ला वर्षहरूमा निरन्तर आम्दानी घटेको देखाएको छ। नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण (NTA) का अनुसार, २०७४/७५ मा नेपाल टेलिकम र एनसेलको संयुक्त आम्दानी ९८ अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ थियो, जुन २०७९/८० मा घटेर ७३ अर्ब १४ करोड रुपैयाँमा सीमित भएको छ — करिब २६ प्रतिशतले घटेको हो।