बैंकिङ क्षेत्रमा सुधारका संकेत: कर्जा प्रवाह चलायमान, बैंकहरूमा ७ खर्बभन्दा बढी लगानीयोग्य रकम

११:०२, बुधबार, असार ११, २०८२ 0

काठमाडाैं, ११ असार । लामो समयसम्म सुस्त रहेको नेपाली बैंकिङ क्षेत्रमा पछिल्लो समय केही सकारात्मक परिवर्तनहरू देखिन थालेका छन्। कर्जा प्रवाहले बिस्तारै गति लिन थालेको छ भने निक्षेप संकलनको वृद्धि पनि स्थिर रूपमा जारी छ। नेपाल बैंकर्स संघको तथ्याङ्कअनुसार, वाणिज्य बैंकहरूको निक्षेपमा ८.७५ प्रतिशत र कर्जा प्रवाहमा ८.२३ प्रतिशतको उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ। यसले बैंकिङ गतिविधिहरू चलायमान बन्दै गएको संकेत गर्दछ।

समीक्षा अवधिमा वाणिज्य बैंकहरूको कुल निक्षेपको आकार ६२ खर्ब ५८ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ पुगेको छ भने कर्जा प्रवाह पनि ४९ खर्ब ४७ अर्ब २० करोड रुपैयाँ कायम भएको छ। बैंकिङ प्रणालीमा निक्षेप थपिने क्रम निरन्तर जारी रहे तापनि कर्जा प्रवाहको गति निक्षेप वृद्धिको तुलनामा अझै केही सुस्त छ। यद्यपि, विगतको तुलनामा कर्जा प्रवाहमा क्रमिक सुधार देखिएको छ। बैंकहरूसँग हाल लगानीयोग्य रकम (तरलता) प्रचुर मात्रामा रहेको छ, जसका कारण कर्जा–निक्षेप अनुपात (CD Ratio) लगातार घटिरहेको छ। हाल बैंकहरूको समग्र सीडी रेसियो ७८.४४ प्रतिशतमा झरेको छ।

Nepalese banknotes 1000 Rupees. The issuance of the currency is controlled by the Nepal Rastra Bank, the central bank of Nepal.

सीडी रेसियोको आधारमा विश्लेषण गर्दा, बैंकहरूसँग कुल ७ खर्ब २३ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम लगानीका लागि उपलब्ध छ। नेपाल राष्ट्र बैंकको नियम अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले अधिकतम ९० प्रतिशतसम्म सीडी रेसियो कायम गरी कर्जा प्रवाह गर्न पाउँछन्। यो अवस्थाले बैंकहरू कर्जा प्रवाहका लागि एकदमै सहज स्थितिमा रहेको देखाउँछ। तर, निक्षेप वृद्धिको तुलनामा कर्जाको माग अपेक्षाकृत कम हुँदा बैंकहरूमा आवश्यकताभन्दा बढी तरलता थुप्रिएको छ। निक्षेपमा निरन्तर वृद्धि भइरहँदा ब्याजदर पनि क्रमशः घट्दै गएको छ, जसले ऋणीहरूलाई राहत मिलेको छ। अर्कोतर्फ, समग्र आर्थिक गतिविधिहरूमा पनि बिस्तारै सुधारका संकेतहरू देखिन थालेका छन्। यो अनुकूल परिदृश्यमा आगामी दिनमा कर्जा प्रवाह थप बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ, जसले समग्र अर्थतन्त्रलाई गति दिन सक्नेछ।

हाल सबै वाणिज्य बैंकहरू सहज रूपमा कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने अवस्थामा छन्। सीडी रेसियोका आधारमा हेर्दा, सबैभन्दा बढी लगानीयोग्य रकम राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकसँग देखिएको छ। यस बैंकको सीडी रेसियो ६४.३१ प्रतिशत रहेको छ र यससँग १ खर्ब २० अर्ब १६ करोड रुपैयाँ लगानीयोग्य रकम छ। समीक्षा अवधिमा बैंकले ४ खर्ब ६७ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी ३ खर्ब ४६ करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेको छ।

राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकपछि, ग्लोबल आइएमई बैंकसँग पनि ७० अर्बभन्दा बढी लगानीयोग्य रकम रहेको छ, जसको सीडी रेसियो ७७.२० प्रतिशत छ। बैंकले ५ खर्ब ५४ अर्ब २९ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी ४ खर्ब ४१ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेको छ। यस्तै, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगा बैंकसँग पनि ६० अर्बभन्दा बढी लगानीयोग्य रकम थुप्रिएको छ, जसको सीडी रेसियो ७५.८६ प्रतिशत छ। बैंकले ४ खर्ब ६७ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी ३ खर्ब ५६ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेको छ।

अन्य बैंकहरूको सीडी रेसियोको आधारमा लगानीयोग्य रकम निम्नानुसार रहेको छ: सानिमा बैंकसँग ६२ अर्ब ५३ करोड रुपैयाँ, प्रभु बैंकसँग ६१ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ, नेपाल बैंकसँग ५७ अर्ब ९३ करोड रुपैयाँ, नेपाल एसबिआई बैंकसँग ३४ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँ, कुमारी बैंकसँग ३४ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ, लक्ष्मी सनराइज बैंकसँग ३२ अर्ब १० करोड रुपैयाँ, र एनआईसी एशिया बैंकसँग २९ अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ लगानीयोग्य रकम छ। यसका साथै, एभरेष्ट बैंकसँग २७ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ, हिमालयन बैंकसँग २४ अर्ब १० करोड रुपैयाँ, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकसँग २३ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँ, र सिद्धार्थ बैंकसँग २२ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँ लगानीयोग्य रकम रहेको छ। तुलनात्मक रूपमा कम लगानीयोग्य रकम भएका बैंकहरूमा एनएमबि बैंक (१६ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ), प्राइम बैंक (१४ अर्ब २९ करोड रुपैयाँ), माछापुच्छ्रे बैंक (९ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ), सिटिजन्स बैंक (९ अर्ब ०३ करोड रुपैयाँ), र कृषि विकास बैंक (२ अर्ब ०५ करोड रुपैयाँ, जुन सबैभन्दा कम हो) रहेका छन्।