दबाबबीच सम्हालिएको चिनियाँ अर्थतन्त्र

ग्लोबल टाइम्स

विश्वव्यापी व्यापार प्रणालीमा देखिएको शिथिलताका कारण बाह्य दबाब झेलिरहेको चिनियाँ अर्थतन्त्र उल्लेख्य आन्तरिक सुधारका कारण चिनियाँ अर्थतन्त्रमा एकखालको असामान्य अवस्था देखिएको छ । तर अर्थशास्त्रीहरुले भने अनुमान गरिएजस्तो कष्टदायी र उदास अवस्था चीनले भोग्नुनपर्ने उल्लेख गरेका छन् । खासगरी अमेरिकासँगको व्यापार युद्धका कारण चीनियाँ अर्थतन्त्रमा उदासीनता छाउने अनुमान अब झुटो साबित हुनेछ ।

चिनियाँ अर्थतन्त्र मजबुत रहेको र यसमा आशावदी हुने प्रशस्त ठाउँहरु छन् । चिनियाँ राष्ट्रिय विकास तथा सुधार आयोगका प्रमुख अर्थशास्त्री वान झाइका शब्दमा हरेक देशको अर्थतन्त्र विकासको एउटा चक्र हुने र सधैंभरी उच्च दरमा वृद्धि भइनरहने बताएका छन् । बाँकी विश्वले चिनियाँ अर्थतन्त्रको बारेमा निराश हुनु नपर्ने भन्दा उनले विगत ३० वर्षमा चिनियाँ अर्थतन्त्रले देखाएको जादूभन्दा आर्थिक वृद्धिदर भने केही कमजोर हुने स्पष्ट पारेका छन् ।

खासगरी पश्चिमा सञ्चारमाध्यमहरुले चिनियाँ अर्थतन्त्रको खराब अवस्थाको चित्रण गरिरहेका छन् । केही दिनअघि सियाटल टाइम्स भन्ने पत्रिकाले चीन–अमेरिका व्यापार युद्धले चिनियाँ अर्थतन्त्रलाई रित्तो बनाएको र यो व्यापार युद्ध लम्बिए चिनियाँ अर्थतन्त्रप्रति चिनियाँ जनताको भरोसा उड्नेछ भनेर रिपोर्ट प्रकाशन गरेको थियो ।

वास्तवमा चिनियाँ अर्थतन्त्रले केही चुनौतीहरु सामना गरिरहेको छ र त्यसका केही नकारात्मक तथ्यांकहरु पनि बाहिर आएका छन् । चिनियाँ सयर बजार एक वर्षमा २५ प्रतिशतले घटेको छ, यसो हुनुमा पक्कै व्यापार युद्धले लगानीकर्ताको विश्वास निचोरेको छ । अमेरिकी डलरको तुलनामा चिनियाँ मुद्रा– युआन (आरएमबी)– सन् २०१८ मा ६ प्रतिशतले अवमूल्यन भएको छ । मुद्राको अवमूल्यन भने चीनमा मात्र होइन, विश्वभरीकै विकासशील अर्थतन्त्रहरुले यसको सामना गरिरहेका छन् । त्यस्तै रियलस्टेटको मूल्य बढ्दा आन्तरिक उपभोग वृद्धि गर्ने विकल्प पनि प्रभावकारी हुन सकेको छैन ।
तर चीनले भने थोरै सुधारबाट अब आफ्नो अर्थतन्त्रलाई परिपक्व र मजबुत बनाउन सक्छ ।

विश्वको ठूलो अर्थतन्त्र संरचनात्मक परिवर्तनको संघारमा छ, यो क्रममा केही कठिनाईहरु आउन सक्छन् । चिनका लागि यो भन्दा अघि यात्रा तय गर्नुपर्ने बाटोमा केही उबडखाबड भने अवश्य छ तर सेयरबजारको उतारचढावलाई यो मुद्दासँग जोडेर हेर्न हुँदैन ।

कठिनाइहरुका बाबजुद पनि चिनियाँ अर्थतन्त्र मजबुत भएर अघि बढीरहेको छ र यो एउटै बाह्य दबाबले शिथिल हुने खालको छैन । सन् २०१८ को पहिलो ६ महिनामा चिनियाँ अर्थतन्त्र ६ दशमलव ८ प्रतिशतले बढेको छ । त्यस्तै आगामी दुई त्रैमासमा क्रमशः ६ दशमलव ७ र ६ दशमलव ९ प्रतिशतले वृद्धि हुने अनुमान गरिएको छ ।

चीनबाट सम्भावित पुँजी पलायन रोक्न चिनियाँ केन्द्रीय बैंक– पिपुल्स बैंक अफ चाइनाले आवश्यकता अनुसार विनियम दरलाई स्थायित्व दिने भएको छ । पिपुल्स बैंकका अनुसार सन् २०१८ को अन्त्यमा अमेरिकी डलरसँगको विनिमयदर प्रतिडलर ७ युआन हुने अनुमान छ ।

सम्बोधित सम्भावित जोखिमहरु

चिनियाँ अर्थतन्त्रमा स्थायित्व र यसको स्वस्थ विकासका लागि चीनले ६ क्षेत्रमा सुधारको काम गरिरहेको छ । वित्तिय नीतिले संरचनात्मक सुधारलाई प्रगाढ (सघन) बनाएको छ । चीनको दीर्घकालीन प्रतिस्पर्धी क्षमतालाई बचाई राख्न उद्यमी तथा लगानीकर्ताहरुमा विश्वासको वातावरण बनाइराख्न चीन सक्षम छ । त्यस्तै, सार्वजनिक संस्थानहरुमा कर्पोरेट आयकर घटाइएको छ । बाह्य जोखिमबाट बाहिर आउन आगामी तीन वर्षसम्म कम्पनीहरुलाई कानूनी सल्लाह जस्ता सेवासुविधा राज्यस्तरबाट प्रदान गरिनेछ ।

बजार केन्द्रीत सुधारका सम्बन्धमा भने, सुधारलाई सघन बनाउन उपभोग बढाउन सम्भव रहेका क्षेत्रहरुमा उपभोग बढाउने र तीक्ष्णता, नवप्रवर्तनलाई आवश्यक सहयोग गरिने भएको छ । चिनियाँ अर्थशास्त्रीहरु यतिबेला अर्थतन्त्रका बारेमा न त निराशावादी देखिन्छन् न त उनीहरु धेरै आशावादी नै छन् । अर्थतन्त्र ओरालो लाग्ने संकेत र दबाबका बीच यो वर्ष भने चिनियाँ अर्थतन्त्र धीमा गतिमा भएपनि अघि बढेकै छ किनकी आर्थिक वृद्धिदरको लक्ष्य प्राप्त हुनेमा सरकार विश्वस्त छ । चिन सरकारले स्टीमुलेसन (प्रोत्साहन) का प्याकेज भने सार्वजनिक गरेको छैन । चिनियाँ अधिकारीहरुले भनेका छन्, ‘जुन अर्थतन्त्रभित्र उपभोगको ठूलो गुञ्जायस छ, त्यस्तो अर्थतन्त्र सामान्य बाह्य दबाबले लडबडिदैंन ।’